De zon geeft mensen een prettig en ontspannen gevoel. Bovendien stimuleert de zon de aanmaak van vitamine D. We hebben vitamine D nodig voor de vorming van sterke botten en het behouden van een goede weerstand. Dat we niet onbeperkt van de zon kunnen genieten komt door de UV-straling in het zonlicht. Te veel UV-straling kan schade aan de huid veroorzaken. Op korte termijn verbranding, op lange termijn een versnelde veroudering van de huid én een groter risico op huidkanker.
Wat is zonlicht?
Zonlicht is te verdelen in drie verschillende soorten straling:
– infrarood is onzichtbaar, maar dit kunnen we als warmte op de huid waarnemen;
– zichtbaar licht dat voor onze ogen de wereld om ons heen zichtbaar maakt;
– ultraviolet licht is onzichtbaar en is te verdelen in UV-A, UV-B en UV-C.
UV-C wordt door de dampkring tegengehouden en bereikt het aardoppervlak dus niet.
UV-B is de belangrijkste veroorzaker van zonnebrand en huidkanker.
UV-A is de minst schadelijke UV-soort, maar kan bij een hogere dosis ook leiden tot zonnebrand en huidkanker.
Wat wordt er bedoeld met huidtypes?
In de verschillende werelddelen loopt de hoeveelheid UV-straling sterk uiteen. De huid heeft zich daar ter plekke op aangepast. Dit is de reden waarom mensen uit de tropen beter tegen de zon kunnen dan mensen uit Nederland. Of iemand bruin wordt of niet, is erfelijk bepaald. Dat verandert nooit in een mensenleven. Iedereen moet bij het in de zon zijn altijd rekening houden met zijn of haar huidtype. Mensen met een licht huidtype verbranden sneller dan mensen met een donkere huid. Personen met een lichtgevoelig huidtype hebben daarom een groter risico op vroegtijdige veroudering en huidkanker.
Men onderscheidt zes huidtypes (zie afbeelding).
Anti-zonnebrandmiddelen
Anti-zonnebrandmiddelen zijn gemaakt om de huid te beschermen tegen zonnebrand en veroudering. Ze bevatten UV-filters, waardoor er minder UV-straling de huid bereikt. Een anti-zonnebrandmiddel kan worden gezien als een aanvullende maatregel, naast het dragen van beschermende kleding en het opzoeken van de schaduw op zonnige dagen. Een anti-zonnebrandmiddel dat alle UV-straling tegenhoudt, bestaat niet. Zelfs middelen met de hoogste factor kunnen geen volledige bescherming bieden. Veel zonnen vergroot namelijk de kans op huidkanker, zelfs als u een anti-zonnebrandmiddel gebruikt. Voor het bepalen van de juiste zonnefactor is het belangrijk na te gaan welke huidtype je hebt en hoe de zonkracht op dat moment is. Hoe lichter de huid, hoe hoger de beschermingsfactor moet zijn. Kies als je echt gaat zonnen voor een hogere factor dan normaal.
Tips voor verstandig zonnen
- Laat jouw huid voorzichtig wennen aan de zon. Pas extra op voor verbranding indien jouw huid nog weinig in de zon is geweest.
- Bescherm de huid, kies kleding die UV-werend is, draag een zonnehoed en een zonnebril met UV-werende glazen.
- Smeer de onbedekte huid een half uur voordat je de zon in gaat dik in met een anti-zonnebrandmiddel met een voor jouw geschikte beschermingsfactor, ook al heb je reeds een kleurtje.
- Herhaal het insmeren elke twee uur, of vaker bij sterke transpiratie of na het zwemmen en afdrogen.
- Ga niet uitgebreid zonnebaden tussen 12.00 uur en 15.00 uur. Een lunchwandeling van 15 tot 30 minuten is juist wel gezond voor de aanmaak van voldoende vitamine D.
- Zoek op tijd de schaduw op, dan vangt jouw huid minder UV-straling op.
- Let op de zonkracht. Hoe sterker de zonkracht, hoe groter de kans op verbranding.
- Smeer ook de kwetsbare gedeeltes goed in, zoals de lippen, hoofdhuid (wanneer nodig), neus en oren.
- Anti-zonnebrandmiddelen zijn tot maximaal een jaar na opening houdbaar. De beschermingfactor die op de verpakking staat, loopt terug. Het middel geeft dan geen volledige bescherming meer.