Lymfoedeem

Lymfoedeem is een opeenhoping van eiwitten en lymfevocht. Wanneer de maximale transportcapaciteit van het lymfesysteem bereikt is, ontstaat lymfoedeem. Bij lymfoedeem is de transportcapaciteit van de lymfevaten verminderd waardoor het niet meer mogelijk is om het normale aanbod van lymfevocht te verwerken. Je ziet dan een  zwelling in de huid ontstaan en je kunt hier een putje in duwen met je duim. Lymfoedeem kan in alle lichaamsdelen ontstaan zoals bijvoorbeeld in de hoofd/hals regio, in armen of benen. Maar ook in de buik, borst, genitaliën of op de rug. Bij lymfoedeem in de benen kun je ook de huidplooi test (teken van Stemmer) toepassen om te kijken of het om lymfoedeem gaat. Wanneer er op de voet bij de tenen geen plooi getrokken kan worden, is er meestal sprake van lymfoedeem.

Primair lymfoedeem

Bij primair lymfoedeem is er een aangeboren afwijking in het lymfestelsel. Er zijn bijvoorbeeld minder lymfevaten aanwezig of ze zijn in het geheel niet aangelegd. Vanaf de geboorte kan er al lymfoedeem aanwezig zijn, maar dit hoeft niet perse. Bij primair lymfoedeem komt het oedeem soms pas na jaren tot uiting. Meestal is een trauma de trigger voor het openbaren van het primair lymfoedeem. Bij een trauma kun je denken aan een val van je fiets, kneuzing, botbreuk of operatie e.d.

Secundair lymfoedeem

Bij secundair lymfoedeem zijn de lymfevaten en lymfeknopen goed aangelegd, maar zijn ze meestal onherstelbaar beschadigd door secundaire factoren. Er zijn verschillende oorzaken. Er kan sprake zijn van beschadiging door een wondroosinfectie, een operatie, trombose, een trauma of behandeling van kanker.

• Wondroosinfectie (erysipelas): is een bacteriële streptokokken infectie. De bacterie kan aanwezig zijn op de intacte huid zonder problemen te veroorzaken. Wanneer iemand lymfoedeem heeft en de huid niet intact is kan de bacterie wel voor problemen zorgen. Deze bacterie wordt gevoed door de eiwitten in lymfoedeem. De bacterie kan dus door een insectenbeet of wondje naar binnentreden en zo voor een infectie zorgen. De verschijnselen van wondroos treden meestal acuut op en zijn: roodheid van de huid, zwelling, pijn, hoge koorts en algehele malaise. Wondroos maakt lymfevaten kapot waardoor er kans is op blijvende schade en lymfoedeem. De infectie dient direct behandeld te worden met penicilline. Zodra men aan de penicilline zit kan ook de zwelling middels oedeemtherapie bestreden worden.
• Chirurgische ingreep: na een operatie ontstaat er vaak een zwelling. Na een ooglidcorrectie bijvoorbeeld of een knie- of heupprothese operatie. Dit kan het herstel en revalidatie soms bemoeilijken of vertragen. Meestal is deze zwelling van tijdelijke aard, maar met oedeemtherapie zal het sneller wegtrekken en kan de revalidatie beter voortgezet worden.
• Trombose: een trombose is een bloedstolsel welke een bloedvat afsluit. Er kunnen stukjes losraken om verderop een bloedvat af te sluiten. Kleppen in de vaten kunnen beschadigd raken en het posttrombotischsyndroom kan ontstaan.  Bij een trombose arm of been ontstaat meestal oedeem. Oedeemtherapie en het dragen van een steunkous helpen de zwelling weer te verminderen en verkleinen de kans op een nieuwe trombose.
• Trauma: bij lymfoedeem door een trauma kun je denken aan een botbreuk, kneuzing, een val van de fiets of andere vervelende val. Om het herstelproces te bevorderen is het raadzaam een aantal behandelingen oedeemtherapie toe te passen en lymfetaping om de blauwe plekken sneller te doen wegtrekken.
• Behandeling van kanker: lymfoedeem komt na behandeling van kanker helaas veel voor. De oorzaken hiervan zijn:
  • lymfeklierdissectie (hals, oksel, bekken of lies);
  • bestraling van oksel, bekken of lies (geeft fibrosering van het lymfesysteem);
  • lymfangitis carcinomatosa c.q. ingroei en/of compressie van lymfevaten door (recidief) tumor of metastasen.

Behandelmogelijkheden

Huidtherapeuten zijn gespecialiseerd in het behandelen van alle vormen van oedeem. Tijdens de 4 jarige hbo-studie huidtherapie wordt men opgeleid tot huidtherapeut en oedeemtherapeut. Renée heeft extra bijscholing gedaan in zeer gespecialiseerde oedeemklinieken in Duitsland op het gebied van lymfoedeem  na hoofd/hals oncologie (Aulendorf kliniek) en andere vormen van oedeem (Feldberg kliniek).

Bij Huidzorg Unique wordt een totaalpakket geboden zoals:

• manuele lymfedrainage
• littekenmassage
• compressietherapie
• steunkous voor arm of been
• lymfepresstherapie (evt. aan huis)
• endermologie
• bewegings – en ademhalingsoefeningen
• lymfetaping

Daarnaast is de praktijk aangesloten bij ONOO (oncologisch netwerk Oisterwijk en Omstreken) voor een optimale samenwerking met andere paramedici. De behandelingen worden (gedeeltelijk) vergoed door de zorgverzekeraar. Raadpleeg hiervoor uw polis of maak het bespreekbaar met jouw huidtherapeut.